Pedagogisch werkplan

Uitgangspunten Pedagogie / werkwijze de Maat

Hoe zorg ik ervoor dat uw kind zich veilig voelt in mijn kinderopvang, dat ik uw kind iets te bieden heb in zijn/haar ontwikkeling, dat ik uw kind vaardigheden meegeef om te leren omgaan met andere kinderen en dat ik uw kind waarden en normen bijbreng, maar vooral wil laten groeien in zijn/haar eigen talent? Hoe ga ik ervoor zorgen dat er een veilige hechting plaats vindt, wat een belangrijk aspect is in de opvoeding?

Op de volgende manier zet ik mijn pedagogisch handelen in en zorg ik ervoor dat ik de basisdoelen van mijn visie bereik in mijn kinderopvang.

OpvoedingsdoelIn de interactie tussen mij en het kind
Zo bereik ik de Open en positieve houdingWie is de vaste verzorger?Marie-José van Aken (51)                                                         
Huisgenoot, partner, Ronald van Aken (54) Hoe communiceer je met het kind?Ik communiceer op een vriendelijke manier met de kinderen, een houding die ze begrijpen, ik probeer mij in hun belevingswereld te verplaatsen, indien nodig probeer ik ze gerust te stellen. Het is voor mij belangrijk dat de kinderen zich vrij kunnen uiten en mij kunnen vertellen wat ze beweegt. De veiligheid van het kind is voor mij enorm belangrijk.Hoe benader je het kind in zijn/haar gedrag?Ik geef het kind persoonlijke aandacht, geef het liefde, aandacht en geborgenheid die het nodig heeft. Zodat het kind zich op zijn/haar gemak en thuis voelt. Goed gedrag wordt door mij beloond met complimenten, afwijkend gedrag wordt door mij rustig besproken, en waarom.Hoe organiseer je de dagelijkse gang van zaken rond een kind?Door toch enigszins volgens een bepaalde structuur de dagindeling grotendeels hetzelfde te doen, dit is herkenbaar voor het kind.
Zo stimuleer ik de lerende houdingHoe biedt je uitdaging aan het kind?Ik probeer dingen spelenderwijs aan te bieden, dingen die bij de leeftijd van het kind passen. Spelmateriaal van het liefst natuurlijke materialen.Zo wordt de ontwikkeling op alle fronten geprikkeld. Ik zal elke dag een vast moment voorlezen en met de kinderen samen een muzikale activiteit inlassen. Verder vind ik het belangrijk om persoonlijke talenten goed te observeren en daarop de juiste spellen/materialen aan te bieden.Hoe begeleid je het kind?Ik begeleid het kind door samen over dingen te spreken die hem/haar bezig houdt. Vooral door te luisteren naar de behoefte van he kind en het zo nodig te stimuleren naar de behoefte van het kind. Ik zal dagelijks een persoonlijk dagboek van het kind bijhouden. Dit om de ontwikkeling  van het kind goed in beeld te brengen voor de ouders.Hoe stimuleer je het kind in zijn/haar kunnen?Ik stimuleer het kind door te benadrukken wat het al kan, door grenzen (mogelijk) te verleggen, te belonen, te complimenteren. Ook door te observeren en leermomenten  te creëren. Met kleine aanwijzingen kan ik het kind stimuleren. Ze zullen zelf hun eigen dingen ontdekken, dit is de best leerwijze.Extra punt, dierverzorging:We zijn voornemens een pup, aan te schaffen en dan zijn er de schapen/lammeren in het voorjaar, leren omgaan met dieren wordt bij ons meegenomen als extra inbreng.
Zo stimuleer ik het kind in zijn/haar persoonlijke ontwikkeling –  door aandacht te schenken aan het kindHoe begeleid je het kind en hoe werkt dit in de interactie tussen kinderen?Er zijn meerdere kinderen in de groep aanwezig van verschillende leeftijden. Ik zal ervoor zorgdragen dat elk kind de aandacht krijgt die het verdient. De dingen met aandacht doen voegt kwaliteit toe aan de sfeer en de omgangsvormen. De kwaliteit (of moraliteit, zoals sommigen ook zeggen) die we aan ons werk geven wordt overgenomen door de kinderen. Zo werkt de omgeving door tot in het lichamelijk en psychisch welzijn. Zeker bij de jonge kinderen!Ik probeer de kinderen te leren elkaar in hun waarde te laten en hen te leren ervaren dat iedereen zichzelf kan zijn. Door te observeren, kan ik anticiperen op goed maar ook ongewenst gedrag.
Zo stimuleer ik het kind; en hoe wordt ik zelfstandigHoe stimuleer ik bij het kind: de voedingKwaliteit en echtheid van materialen is belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van de zintuigen. Speelgoed en inrichting zijn daarom van natuurlijke materialen gemaakt. Ook de kleuren zorgen voor een harmonische omgeving.Daarnaast vind ik het van groot belang dat kinderen echte ervaringen opdoen. Ik zing liever zelf een lied en laat dat  bij voorkeur niet over aan de cd-speler. Ook het zelf maken van bijvoorbeeld brood/appelmoes is zo’n echte ervaring. Zeker wanneer kinderen het hele proces meemaken. Ook het bakken van koekjes is voor veel kinderen een rijke beleving.Hoe zou je het liefst zien dat er wordt gegeten op de Kinderopvang?Ik zou het liefst willen dat we allemaal samen aan onze tafel eten. Inhoud: Bruin brood, melk/smoothie, en de goede verantwoorde producten. De kinderen krijgen bij ons gezonde (en zo mogelijk biologisch dynamische) voeding.  Eerlijk voedsel is niet alleen gezond voor mens en aarde, het ondersteunt ook de zintuigontwikkeling.
Hoe stimuleer ik bij het kind: Ritme/structuurHoe geeft ik vorm aan de dag?Ritme, gewoonten en rituelen geven kinderen houvast in de tijd. Als je weet hoe de dag ongeveer verloopt, geeft dat rust. Je hoeft er als kind niet bij stil te staan. De opbouw van de dag heeft een vast verloop. De dagen van de week zijn herkenbaar aan bepaalde activiteiten. De seizoenen en jaarfeesten geven het jaarritme aan; de spelletjes, activiteiten en verhalen sluiten daarbij aan.
OpvoedingsdoelIn de binnen- en buitenruimte
Zo bereik ik een gevoel van emotionele veiligheidHoe ben ik tot deze inrichting gekomen?Ik ben uitgegaan van de mogelijkheden die ons huis biedt. We bouwen daarom extra een tuikamer aan, zodat we voldoende ruimte en licht creëren met al doel dat de kinderen zich vrij, veilig en thuis voelen.Welke ruimten worden gebruikt voor de opvang?Voor de Kinderopvang wordt gebruik gemaakt van de nieuwgebouwde tuinkamer, stukje van de kamer, toilet, keuken en omheinde achtertuin, allemaal op de begane grond.Zijn er plekjes/hoekjes in de ruimte waar het kind zich veilig voelt om even alleen te spelen?Als een kind zich van de groep wil afzonderen kan dit zeker, in een afgescheiden hoekje in de kamer, of bij mij even apart op de bank.
Zo stimuleer ik de ontwikkeling van de persoonlijke competentie (talent)Zijn er vaste, herkenbare plekjes in de ruimte waar het kind weet dat het kan spelen met bepaalde spelvormen?Ja, die zijn er. Er is gestructureerd in kisten en kasten op bepaalde fases van de ontwikkeling en met kleuren een verscheidenheid aan aanbod van spellen in voornamelijk natuurlijke materialen. Zoals blokken om te bouwen in de bouwhoek, poppenhuis en de poppen, puzzels/spellen in diverse moeilijkheidsgraden.Daarnaast kan aan de grote tafel de creatieve werkjes worden gedaan. Alle materialen hebben een vaste plek en kleur voor de leeftijdsfase.Kan het kind de fijne motoriek oefenen in de ruimte?Aan de grote tafel kan de fijne motoriek worden geoefend, hiervoor is namelijk toezicht, hulp, ruimte en veiligheid noodzakelijk.
      Zo stimuleer ik de ontwikkeling van de sociale competentieSluit de ruimte aan op de leeftijd en de ontwikkelingsstadia van het kind?   Alle kinderen kunnen zich binnen de woonruimte vrij en onafhankelijk ontwikkelen binnen de groep.Hoe kan een kind deelnemen aan groepsgebeurtenissen?Door de kinderen naar elkaar te laten luisteren en leren luisteren. Bijvoorbeeld bij de kringgesprekjes of de poefmomentjes.Hoe begeleid je groepstafelgesprekken?Ik begeleid deze gesprekken door de kinderen naar elkaar te leren kijken en luisteren. Ik geef het voorbeeld door rustig en duidelijk te spreken. Door het maken van afspraken, over het elkaar laten uitspreken en om de beurt te laten spreken en eventuele conflicten tussen de kinderen in goede banen te leiden. Hier leren ze het stukje respect tonen aan je medemens.
Op de manier stimuleer ik de ontwikkeling in het eigen maken van normen en waarden.Hoe komen de kinderen in aanraking met verschillende levensopvattingen?De groepssamenstelling biedt een aanvulling op de leerprocessen die een kind opdoet binnen het eigen gezin. Dit wordt in de groep gedeeld.Worden leermomenten in de groep besproken?Leermomenten zoals ruzie tussen kinderen, bij verdriet, pijn, samen iets leuks of ontroerends meemaken, ja. Gebeurtenissen die plaatsvinden in en buiten de groep door het bespreken van deze leermomenten en door de afspraken met elkaar hierover te maken, leren de kinderen de normen en waarden van elkaar te accepteren.Zijn er afspraken over omgangsvormen in het gesprek en de groep?Er zijn huisregels in onze gastouderopvang. Er wordt rekening gehouden met de gezamenlijke verantwoordelijkheid binnen de groep, dit komt voor het groepsgevoel en ieders welbevinden in de groep ten goede.
Opvoedingsdoel Zo bereik ik een gevoel van emotionele veiligheid  Met het activiteitenaanbodMaak ik gebruik van een dagindeling?Ja, ik maak gebruik van een vaste dagindeling, door het aanbieden van rituelen bij bepaalde activiteiten als, voorlezen, eten, slapen en verjaardagen, worden bepaalde thema’s als herkenningspunten gevoelt en zal het kind zich er vertrouwd mee voelen.Is er ruimte voor individueel spel en samenspel?Door de kinderen de mogelijkheid te bieden om hun eigen keuzes te maken bij het kiezen van activiteiten, krijgt het kind de ruimte om zijn eigen initiatief en de kans om te kunnen ontdekken al spelende te leren. Door structuur aan te brengen in de dag en door te werken met een dagindeling, maak ik ruimte voor verschillende vormen van spelmogelijkheden.
Zo stimuleer ik de ontwikkeling van de persoonlijke competentie (talent)Hoe zorg ik ervoor dat een kind zich kan concentreren op de activiteit en niet wordt afgeleid?Als een kind moeite heeft met zijn/haar concentratie probeer ik een één op één situatie te creëren en probeer dit regelmatig te herhalen in de hoop dat het kind zich steeds beter leert te concentreren.Sluit de activiteit aan bij het ontwikkelingsniveau en leeftijd van het kind?De kinderen worden gestimuleerd om samen te werken, samen te delen, samen de dingen te ervaren, samen spelen met kinderen onderling. Bij de persoonlijke competentie probeer ik de kinderen zoveel mogelijk te stimuleren/sturen en veel te benadrukken wat het al kan, grenzen leren te verleggen, het kind te belonen en door het complimentjes te geven. Bv. Wat knap van je, heb je dit helemaal zelf gedaan?
Zo stimuleer ik de ontwikkeling
van sociale competentie
Zijn er hoekjes in de ruimte waar kinderen in kleine groepjes en kinderen met zijn allen iets kunnen ondernemen?Binnen in de tuinkamer is daarvoor voldoende ruimte. Er zijn verschillende hoekjes met thema’s en er is voldoende speelgoed.Vanuit pedagogische visie van Steiner, is er voldoende natuurlijke materialen speelgoed ingezet om het echte leven te nabootsen en te oefenen. V.b. bouwhoek, poppenhuis, theaterhoek, winkelhoek, koekjes bakken.
Op deze manier stimuleer ik de ontwikkeling in het eigen maken van normen en waarden OpvoedingsdoelZijn er afspraken over wat er kan en mag in de ruimte?De kinderen leren spelenderwijs wat ze wel en wat ze niet kunnen binnen de groep. Dat hangt af van de leeftijdsopbouw van de groep en deze verschilt soms per dag. De basisomgangsvormen zijn hierbij erg belangrijk. Wanneer er iets niet kan vanwege de groepssamenstelling wordt dit uitgelegd en vertelt waarom dit is en hoe we het samen kunnen oplossen.Hoe hou je de ruimte leefbaar en aangenaam?De ruimte blijft leefbaar en aangenaam, door regelmatig gezamenlijk speelgoed op te ruimen, bijvoorbeeld voor het eten of een activiteit. Dit wordt een bepaald ritueel, wat ook voor de zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen van een kind ten goede komt.     Zijn er wel een uitzonderingen op de regel? Worden die uitzonderingen uitgelegd?Er is uiteraard wel eens een uitzondering op de regel, bijvoorbeeld bij een kennismakingsgesprek of verjaardagsfeest. Aan de kinderen wordt dan uitgelegd waarom het die dag net even anders is.  
IN DE GROEP
Zo bereik ik een gevoel van emotionele veiligheidHanteer je een minimaal aantal uur dat een kind in de week in de opvang moet zijn?Omdat ik startend ben wil ik graag een minimale aanwezigheid van 15 uur per week per kind hanteren, echter kan ik dit nog niet exact aangeven. De ervaring zal het leren.Hoe houd ik rekening met de groepssamenstelling?Ik houd rekening met de regels voor groepssamenstelling, zoals deze nu wettelijk zijn bepaald:Maximaal 6 kinderen. 0-8 jaar, inclusief eigen kinderen. (maar die heb ik niet meer thuis)Niet meer dan 5 kinderen tegelijkertijd, wanneer alle jonger dan 4 jaar. Ik ben gebonden aan een leeftijdsopbouw van de groep, niet meer dan 4 kinderen van 0-1 jaar tegelijkertijd, waarvan maximaal 2 kinderen van 0 jaar.
Zo stimuleer ik de ontwikkeling van de persoonlijke competentie (talent)Hoe zorg ik ervoor dat het kind kan omgaan met bekend leeftijdgenoten?De kinderen die hier voor de opvang komen, komen op vaste dagen. Dat betekent dat er een vaste groepssamenstelling is en het kind de mogelijkheid krijgt om andere kinderen beter te leren kennen.
OpvoedingsdoelMet het spelmateriaal
Zo bereik ik een gevoel van emotionele veiligheid Is het duidelijk wie het speelgoed mag gebruiken en waar het speelgoed gebruikt mag worden?Ik heb al het speelgoed gekleurd en ingedeeld in ontwikkelingsfasen. Het materiaal is opgeborgen in kasten en kisten met diezelfde kleur, om zo gestructureerd mogelijk met kinderen te werken. Dit maakt veel helder en helderheid is zekerheid en maakt het zelfvertrouwen sterk van een kind.
 Hoe begeleid ik het kind in het spel?Kinderen hebben soms wat hulp nodig bij het spelen. Ik ga dan gezellig bij hun zitten en speel dan wat met ze mee. Ik stuur en stimuleer ze dan om zelf verder te kunnen spelen, en probeer indien mogelijk andere kinderen in het spel te betrekken.
 Mogen de kinderen het speelgoed zelf pakken?Ja, omdat ik alles op kleur op fases heb ingedeeld is het voor alle kinderen snel duidelijk welke spellen/materialen voor hen goed is om te gebruiken.
Zo stimuleer ik de ontwikkeling van persoonlijke competentie(talent)Is er spelmateriaal aanwezig dat past bij de ontwikkelingsfase en leeftijd, die uitdaagt tot fysiek spel en geestelijk spel?Ja omdat ik graag werk volgens de visie van Steiner, heb ik veel natuurlijke materialen aangeschaft en werk ik met veel materiaal dat voor elke leeftijdsfase apart wordt uitgedaagd. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de artistieke activiteiten, muziek, schilderen en knutselen of het maken van een vogelhuisje/doosje. Ook is er voldoende leesmateriaal en bijzondere spelletjes, waarin het slim en logisch nadenken veel wordt uitgedaagd. Buiten kan het fysieke gedeelte volledig worden uitgepakt. Voetbal, schommel, trampoline enz.Bovendien heb ik elke week een “uitje met de gastouderopvang” door lekker naar het bos te gaan of een wandeling naar de schapenstal, of een gewoon lekker picknickmoment buiten in de tuin.
Zo stimuleer ik de ontwikkeling van sociale competentieHoe zorg ik ervoor dat de activiteit aanzet tot het gebruik van fantasiespel?Doen alsof situaties naspelen met kinderen. Samen spelen, praten, luisteren en vooral plezier maken met elkaar. Gezellig zogenaamd theedrinken of een theaterstukje of muziekstukje voordragen, maakt het plaatje compleet.
Op deze manier stimuleer ik de ontwikkeling in het eigen maken van normen en waardenWat voor activiteiten organiseer ik die aansluiten op gebeurtenissen uit “het echte leven”, het gezin, de wijk?Verjaardagen van kinderen worden gevierd. De ruimte wordt versierd, er wordt gezongen voor de jarige en het kind mag trakteren. Sinterklaas wordt gevierd en kerstmis en Pasen. Daarnaast is er aandacht voor elk seizoen van het jaar; voorjaar, zomer, herfst en winter. Daarvoor is een themaprogrammakalender.Breng je wel een bezoek aan plaatsen?Ja af en toe een mooie boswandeling, op zoek naar bladeren, eikeltjes en kastanjes of een middag naar de lammetjes in de schuur.Welke normen en waarden worden dagelijks doorgevoerd voor de kinderen?Samen spelen en samen leven is voor mij een belangrijk detail.Verder voor de kleine details: Nou ja, het weggooien van afval, wordt dan in de juist bestemde bakken gegooid. We ruimen gezamenlijk de tafel af en ruimen gezamenlijk al het speelgoed op. Deze normen en waarden zijn goed voor elk kind om te weten.
Aandacht voor Kwaliteit

Voor mij persoonlijk is de kwaliteit en de veiligheid een uiterst belangrijk punt.
Vanuit mijn opleiding is een grote voorkeur ontstaan om te gaan werken volgens de visie van Steiner en Freinet, wat voortkomt uit het feit dat van Steiner, vrije ontwikkeling van geest ook voor een jonger kind, enorm belangrijk is. Vanuit Freinet komt ook mijn eigen opvoeding voor een deel naar voren dat het werken aan zelfstandigheid een kind enorm helpt in zijn eigen verantwoordelijkheidsgevoel en zelfvertrouwen.Deze keuze is weloverwogen genomen, om ook met natuurlijke materialen te gaan werken. Vanuit mijn eigen ervaring met het opvoeden van kinderen, heb ik vernomen dat de digitale wereld, echt aan de orde is in deze tijd, maar voor de kleintjes veel prikkels veroorzaken. Terwijl juist de persoonlijke aandacht en ontwikkeling voor de kinderen onder de 8 jaar enorm belangrijk is, op de volgende punten:

Veiligheid
Hechting
Sociaal- emotionele ontwikkeling
Motorische en sensomotorische ontwikkeling
Spraak- en taalontwikkeling
Cognitieve ontwikkeling
Talentontwikkeling